Geleneksel Okuma Öğretimi : Mekanik Tekrarla Öğretim
Alfabetik sistemde okuma, sözcükleri seslerine bölmenin öğrenildiği noktada başlar. Harf adlarını ezberlemek yetmez. Sözcükleri seslerine bölmeyi başaramayan, okumayı öğrenemez.
Geleneksel okuma yöntemleri fonetik farkındalığı öğretmeyi amaçlamaz. Yine de öğrenciler yazılı sözcükler üzerinde yapılan mekanik okuma tekrarlarının sonunda, sanki bir “sihir” yapılmışcasına okumaya başlarlar. Pek çok öğretmenin, öğrencilerinin “aniden” başlayan ve devamının çorap söküğü gibi geldiğini ifade ettikleri okumaya başlama vurgusu böyledir. Aslında olup biten öğrencilerin hiç farkında olmadan, yaptıkları mekanik tekrar sonucunda dilin sesbirimsel yapısını “sezmiş” olmalarıdır. Tümdengelim, tümevarım ya da her ikisinin karışımından oluşan okuma yazma öğretim yöntemlerinin öğretim mekanizması mekanik tekrardır.
Öğrenilmiş bir becerinin tekararlanması ile mekanik tekrar çok farklıdır. Tekrar becerinin pekişmesi ya da akıcılaşması için doğru bir öğrenme tekniğidir. Ancak tekrarın başlı başına bir öğrenme yöntemine dönüştürülmesi öğrenilmiş beceriyi pekiştirmekten çok farklıdır. Mekanik tekrar henüz edinilmemiş becerinin, defalarca taklit ettirilerek öğretilme sistematiğidir. Örneğin tümdengelim (bütün dil yaklaşımı) yönteminde “Ali ata bak.” “Ömer mısır sever” gibi 15-20 cümleyi defalarca yazmak ve okuyormuş gibi yaparak tekrarlamak mekanik tekrardır.
Ses Esaslı İlk Okuma Yazma Öğretiminin sistematiği de mekanik tekrardır. “Lale al”. “Elli lale elle.” “Lale elli lale elle”. “Lale Ela el ele” cümlelerini tekrar tekrar okutmak, yazdırmak bu okuma yazma yönteminin öğretim mekanizmasıdır.
Mekanik tekrar alfabe öncesindeki yazım sistemlerinin öğrenme mekanizmasıdır. Fonetik analiz öğretimi ise okuma yazma öğretimini mekanik tekrardan arındırabilecek, alfabetik sistemin işleyişiyle uyumlu bilimsel öğretim metodolojisidir.
Kaynak:
Keşoğlu, T.Ö. (2020). Fonetik Analizle Okuma Yazma Öğretim Programı Fonem, Öğretmen Rehberi,
Fenike Yayınevi,İstanbul.
#fonolojikfarkındalık #sesbirimselfarkındalık #fonetikfarkındalık #fonetikanaliz #sesfarkındalığı #okuyabılmek #yazabilmek #okumayazmaöğrenmek #okumayazmabilgisi #okumayazmakursu #okumayazmayetişkin #çocuklaraokumayazmaöğretmek #okumayazmaoyunu #ilkokulda
